Program osobistego rozwoju pilota
Autor: Krzysztof Matys
krzysztofmatys.pl

 

W programie szkolenia kandydatów na pilota wycieczek, znajduje się temat: pilot a grupa. W zasadzie jest to cały obszar tematyczny. Obejmuje, między innymi, następujące zagadnienia: cechy psychofizyczne pilota wycieczek; program osobistego rozwoju pilota, w tym asertywność, autoprezentacja, emisja głosu - warsztaty, praca z mikrofonem; animacja czasu wolnego turystów; (w tym elementy animacji - propozycje zajęć)[1].

 

W niniejszym artykule zwrócimy uwagę, przede wszystkim, na ideę rozwoju pilota. Chcemy przez to powiedzieć, że standardowy, wymagany prawem kurs, powinien być traktowany tylko jako niezbędny początek. Takie rozumienie wymaganego prawem szkolenia, może pomóc, przede wszystkim, absolwentom, którzy po zdaniu egzaminu i uzyskaniu licencji, zderzają się z bolesną rzeczywistością. Rynek pracy nie jest łaskawy dla początkujących. Dlatego osoby myślące o karierze, powinny równolegle z kursem pilota realizować dodatkowe projekty. Mogą to być szkolenia, wyjazdy, spotkania z doświadczonymi kolegami oraz indywidualne studia dotyczące konkretnych umiejętności bądź wiedzy o danych krajach i obszarach kulturowych.

 

Wydaje się, że pierwsza trudność na jaką natrafiamy, wynika z podejścia kursantów. Przez cały okres szkolenia nastawieni są na jeden cel – zdanie egzaminu! Wielu z nich uważa, że sam fakt otrzymania licencji pilota, zapewni im pełną zawodową pomyślność. Myślą o tym jak zdać egzamin, a zapominają o dwóch, przynajmniej równie ważnych, aspektach. Pierwszy to profesjonalne przygotowanie do pracy. Niestety dobrze wiemy, że kurs, przez swoje teoretyczne podejście, przygotowuje do zawodu w ograniczony sposób. Wiedzą to też biura podróży i dlatego z ogromną ostrożnością podchodzą do świeżo upieczonych absolwentów. Drugi aspekt dotyczy budowy wizerunku konkretnego pilota. Jeszcze, zanim zacznie się szukać pracy, można zrobić sporo, aby podnieść atrakcyjność w oczach potencjalnego szefa. Później oczywiście, konsekwentnie, przez całe zawodowe życie, temat ten należy umiejętnie rozwijać.

 

Sporo do zrobienia mają tu też organizatorzy kursów. Olbrzymie znaczenie ma uczciwa i rzeczowa informacja udzielana osobom zapisującym się na szkolenie. Nie wolno tworzyć iluzji, że sama licencja pilota przychyli zawodowego nieba. Kursantom należy się wyczerpująca informacja. Dotycząca również potrzeby uzupełniania informacji oraz zalecanych dodatkowych szkoleń. Dla przykładu, budzącą wątpliwości formą działania, jest praktyka części organizatorów szkoleń, nazywania kursu pilota, „kursem pilota i rezydenta”. Więcej na ten temat w artykule „Czy jest coś takiego jak kurs pilota-rezydenta? >>>

 

 

Ale zacznijmy od początku.

 

Nie trzeba być specjalistą żeby domyślać się, że w zawodzie tym lepiej sprawdzają się osoby towarzyskie, otwarte na ludzi, łatwo nawiązujące kontakty. Turystyka kojarzy się z czymś miłym i wesołym. Stąd też duże znaczenie będzie miało poczucie humoru. Dobrze jeśli pilot opowie dowcip, żartem przełamie pierwsze lody lub rozładuje napiętą sytuację, a nawet zaintonuje piosenkę. To wszystko jest jasne. Pytania są dwa:

 

Na oba pytania należy odpowiedzieć twierdząco.

 

Ad. 1. Znam pilotów cenionych za wysokiej klasy profesjonalizm oraz wiedzę właściwą przewodnikom, w przypadku których brak umiejętności przynależnych wodzirejom, nie stanowi problemu. Natomiast pilot, który chciałby odnieść sukces, będąc wyłącznie showmanem, może się mocno rozczarować. Pożądana jest synteza obu stylów. Oczekiwanym pracownikiem jest pilot profesjonalista, czyli osoba łącząca obie umiejętności, np. dysponująca dużą wiedzą, ale również potrafiąca przekazać ją w atrakcyjny sposób.

 

Ad. 2. Wielu z tych rzeczy można się nauczyć (i chyba trzeba). W domowym zaciszu mogę być smutnym introwertykiem, ale na potrzeby pracy zawodowej, powinienem umieć włączyć uśmiech i miłe brzmienie głosu. Sądzę, że nawet lepiej jeśli sterują tym umiejętności, a nie cechy. Bywa, że pilot pracuje w warunkach stresu i sporego napięcia nerwowego. Do tego dochodzą braki snu oraz zmęczenie (fizyczne i psychiczne). To są te momenty, kiedy puszczają nam nerwy, kiedy nie mamy ochoty na kontakt z ludźmi i jesteśmy mniej wytrzymali na wszystkie uwagi i pretensje. W takich okolicznościach łatwiej o przyjazne nastawienie do turystów, które jest pochodną profesjonalnych umiejętności, a nie tylko cech charakteru. Z natury, wesoły i przyjazny ludziom, mogę być wtedy, gdy wszystko układa się pomyślnie. Sęk w tym, że zawód pilota wymaga od nas podobnego nastawienia również w sytuacjach, kiedy sprawy układają się wbrew naszym oczekiwaniom.

 

W takiej sytuacji pilot potrzebuje prostych i skutecznych narzędzi. Jak przywołać uśmiech? Jak poprawić sobie nastrój? Jak wykrzesać energię i entuzjazm? Jak zneutralizować negatywne emocje? To są pytania, na które odpowiedź może dać profesjonalny trening.

 

Świat jest pełen smutnych, sfrustrowanych i zniszczonych przez pracę pilotów (rezydentów, przewodników). Ponieważ pracownicy ci poddani są silnej presji, wynikającej z zachowań turystów, powinni posiadać umiejętności z zakresu higieny zawodowej. Jest to niezwykle ważny element, o którym często się zapomina. Efektem tego są problemy wszystkich stron: turystów (niezadowoleni z pracy znerwicowanego pilota), biur podróży (to ono ponosi koszty) i samych pracowników (jedną z przypadłości jaka pojawia się u części pilotów i rezydentów jest nadużywanie alkoholu – w ten prosty sposób próbują poradzić sobie z negatywnymi emocjami).

 

Zagadnienia związane z tym tematem można mnożyć. Niezależnie od wszystkiego, warto powiedzieć, że pod wrzuconym do programu hasłem „cechy psychofizyczne”, kryje się duży obszar pożądanych nie tylko „cech”, ale i umiejętności. Bez nich pilotowi pracuje się trudniej i mniej efektywnie.

 

 

Rzeczą zupełnie oczywistą powinny być ćwiczenia wokalizacyjne. Ale podobnie, jak w kilku innych przypadkach, tak i tu, samo wrzucenie hasła do programu nic nie daje. No może tyle, że zwraca uwagę na potrzebę zajęcia się tym tematem. W ciągu pół godziny, dla grupy dwudziestu osób, nie da się zrealizować przynoszących efekty, warsztatów. Często, to, co możemy zrobić, to jedynie wskazać kursantom potrzebę nabycia tych umiejętności poza zajęciami, we własnym zakresie.

 

Na prowadzonych przeze mnie szkoleniach (rezydenta lub pilota wycieczek) kursanci muszą zaliczyć prezentacje. Realizują zadane lub wybrane przez siebie tematy. Osoba staje przed grupą symulująca turystów i opowiada o kraju, wycieczce czy miejscu. Oceniane jest meritum wypowiedzi, ale i sposób jej wygłaszania. Znaczenie mają dwie rzeczy, to co mówimy oraz to, jak mówimy. Praktyka pokazuje, że są to niezmiernie potrzebne zajęcia. Kursanci potrzebują wskazówek i pomocy na każdym etapie. Należy wytłumaczyć i na przykładach wskazać zasadę konstruowania wypowiedzi, tak aby były one atrakcyjne, ale też jasne, przejrzyste i łatwo absorbowane.

 

---